فعل امر در زبان عربی

فعل امر در زبان عربی
ساختار فعل امر در عربی با تغییراتی در فعل مضارع ایجاد میشود.
موضوع بسیار مهم این است که روش ساختن فعل امر بر اساس صیغه فعل مضارع متفاوت است، پس ما در این مقاله ابتدا به معرفی انواع صیغهها (شخصها) میپردازیم و پس از آن روش ساختن و ترجمه فعل امر را آموزش میدهیم.
همانطور که در مقاله فعل ماضی قبلا خواندیم؛ در ادامه بر روی معرفی شخصها در زبان فارسی و صیغهها در زبان عربی و تطبیق آنها با یکدیگر میپردازیم.
تعریف فعل امر
یکی از کاربردهای فعل در هر زبانی، بیان «طلب و درخواست» میباشد که این موضوع با «فعل امر» صورت میگیرد.
مثال: برو – ببینید- باید بخورند
معرفی شخصها در زبان فارسی
- اول شخص:
به کسی که گوینده و در حال صحبت کردن است «اول شخص» میگوییم که اگر یک نفر باشد به او «اول شخص مفرد: من» و اگر بیش از یک نفر باشد «اول شخص جمع: ما» گفته میشود.
- دوم شخص:
به کسی که با او صحبت میکنیم و مخاطب مستقیم صحبت ما است دوم شخص میگوییم که اگر یک نفر باشد «دوم شخص مفرد: تو» و اگر بیش از یک نفر باشد «دوم شخص جمع: شما» گفته میشود.
- سوم شخص:
به کسی که اول شخص و دوم شخص درباره او صحبت میکنند و حضور ندارد و غایب است «سوم شخص» میگوییم که اگر یک نفر باشد «سوم شخص مفرد: او» و اگر بیش از یک نفر باشد «سوم شخص جمع: آنها -ایشان» گفته میشود.
صیغههای عربی و تطبیق آن با شخصهای فارسی
۱. آنچه معادل «اول شخص» فارسی است در زبان عربی «متکلّم: گوینده» نام دارد که اگر یک نفر باشد به آن «متکلم وحده» و اگر بیش از یک نفر باشد «متکلم معالغیر» گفته میشود.
۲. آنچه معادل «دوم شخص» فارسی است در زبان عربی «مخاطب» نام دارد که اگر یک نفر باشد به آن «مفرد مذکر مخاطب – مفرد مونث مخاطب» گفته میشود، اما اگر بیش از یک نفر باشد در زبان عربی به دو دستهی دو نفر و بیشتر از دو نفر تقسیم میشود؛ به دو نفر «مثنی» و بیش از دو نفر «جمع» گفته میشود که میتوان گفت معادل «دوم شخص جمع» فارسی است.
در زبان عربی برای جمع مخاطب ۴ حالت داریم:
دوم شخص جمع فارسی = مثنی مذکر مخاطب – مثنی مونث مخاطب – جمع مذکر مخاطب – جمع مونث مخاطب.
۳. معادل «سوم شخص» فارسی در عربی «غایب» نام دارد که اگر یک نفر باشد به آن «مفرد مذکر غایب – مفرد مونث غایب» گفته میشود ولی اگر بیش از یک نفر باشد به صورت مثنی یا جمع معادل ۴ حالت عربی است:
سوم شخص جمع فارسی = مثنی مذکر غایب – مثنی مونث غایب – جمع مذکر غایب – جمع مونث غایب.
آشنایی با نحوه ساخت صیغههای امر و ترجمه آن به فارسی

موضوع بسیار مهم در ساختن فعل امر از فعلهای مضارع زبان عربی این است که ابتدا باید صیغه فعل مضارع را بر اساس آنچه در قسمتهای بالا گفتیم بشناسید زیرا روش ساختن فعل امر کاملا به صیغه فعل مضارع بستگی دارد که در قسمت زیر ابتدا این روشها را با مثال آموزش داده و سپس در جدولهای بعدی برای تمام صیغهها، فعل امر و ترجمه آن را خواهیم آورد.
الف) ساختن فعل امر از صیغههای مخاطب (دوم شخص):
- برای ساختن فعل امر از صیغههای مخاطب در اولین مرحله باید آخر فعل مضارع را تغییر دهیم ( اگر آخرش ـُ باشد به ـْ و اگر نون داشته باشد نونش حذف میشود به جز دو صیغه جمع مونث)
- در مرحله دوم باید حرف (تـ) را از ابتدای فعل حذف کنیم.
- در آخرین مرحله اگر بعد از حرف (تـ) اولین حرف ساکن داشته باشد برای راحتی تلفظ به ابتدای فعل، یک (ا) اضافه میکنیم که حرکت آن به حرکت بعد از ساکن بستگی دارد یعنی اگر بعد از ساکن ـُ داشته باشد (اُ) میگذاریم و اگر ـَ یا ـِ باشد (اِ) میگذاریم.
مثال:
تَشْکُرونَ ⇐ تَشْکُروا ⇐ شْکُروا ⇐ اُشْکُروا
تُعَلَّمونَ ⇐ تُعَلَّموا ⇐ عَلَّموا ⇐ اِعلَّموا
ب) ساختن فعل امر از صیغههای غایب و متکلم (اول و سوم شخص):
برای ساختن فعل امر از صیغههای غایب و متکلم ابتدا به فعل مضارع، حرف (لـِ) اضافه میکنیم و سپس آخر فعل مضارع را مثل مرحله الف تغییر میدهیم.
مثال:
یَشکرونَ ⇐ لِیشکروا
در بخش زیر فعل «ذهب: رفت» به عنوان نمونه انتخاب شده و با آن به بررسی ۱۴ صیغه عربی میپردازیم، لازم است بدانید که طبق آنچه در قسمت قبلی گفتیم در زبان عربی ۱۴ صیغه و در زبان فارسی ۶ شخص وجود دارد و علت این تفاوت این است که در فارسی، مذکر، مونث، مثنی و جمع به طور یکسان ترجمه میشوند.

یک تمرین کاربردی
برای اینکه آنچه از ابتدا گفته شده را به صورت عملی و کاربردی یاد بگیرید فعلهای زیر را ترجمه میکنیم.
- اِرْجَعوا:
۱. چون حروف مضارعه (تـ – یـ – نـ – ا) در ابتدای آن نیامده و از طرفی نون آخرش حذف شده میفهمیم که فعل امر است.
۲. چون «لـ» در ابتدای آن نیامده یعنی «امر مخاطب» است.
۳. نشانه «وا» آخرش بیانگر جمع بودن فعل است.
معنایِ «رَجَعَ: بازگشت» : بازگردید
- لِیَکْتُبْ:
۱. «لـِ» در ابتدا و ساکن آخرش نشانه امر غایب بودن است.
۲. صیغه فعل مفرد مذکر غایب (سوم شخص مفرد: او) است.
معنای «کتب: نوشت» : باید بنویسد
امر نفی = نهی
در زبان عربی دستور و طلب منفی، «نهی» نام دارد که فقط کافی است به ابتدای فعل مضارع «لا» اضافه کنیم و تغییراتی که در ساختن فعل امر گفتیم را در آخر فعل انجام دهیم.
مثال:
لا تَشکُروا: سپاسگزاری نکنید
لا یَکتُب: نباید بنویسد
از آنجایی که ترجمه صحیح فعل بدون توجه به دو موضوع زمان و صیغه فعل ممکن نیست، «آکادمی عربی» که اولین مجموعه تخصصی آموزش عربی است با آگاهی از این موضوع در این مقاله یکبار برای همیشه کاملترین آموزش ساخت ترجمه «فعل امر» را بررسی کرده و در اختیار شما قرار داده است.
همچنین شما میتوانید نظرات خود را در قسمت دیدگاهها برای ما بنویسید؛ و برای رفع اشکال درسی خود عضو سوپر گروه رفع اشکال رایگان آکادمی عربی شوید.
درخواست مشاوره رایگان

مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
۶ روش یادگیری و حفظ ترجمه لغات عربی
ترجمه لغات عربی و یادگیری آنها یکی از چالشهای مهم برای دانشآموزان در مقاطع مختلف تحصیلی و به ویژه برای دانشآموزان کنکوری است، در این مقاله از آکادمی عربی چند راهکار مؤثر برای یادگیری و حفظ لغات عربی آورده شده است.
دیدگاهتان را بنویسید