آموزش منفی کردن فعل در عربی و فعل ماضی و مضارع منفی در عربی

در این مطلب قصد داریم به موضوع منفی کردن فعل در عربی بپردازیم. منفی کردن فعل‌ها در عربی، از پایه دهم شروع شد و در پایه یازدهم کامل شد.

افعال منفی عربی به چند دسته تقسیم می‌شود. این دسته‌ها عبارتند از منفی کردن فعل ماضی، منفی کردن فعل مضارع، منفی کردن فعل آینده و منفی کردن فعل امر.

قبل از مطالعه این مقاله پیشنهاد می‌کنیم مقاله “انواع فعل در عربی“ رو حتما مطالعه کنین تا با ساختار افعال آشنا بشین.

ما به توضیح هر کدام از این‌ها می‌پردازیم و در انتها یک حل تمرین را بصورت کامل به همراه ویدئو خواهیم داشت.

منفی کردن فعل ماضی در عربی:

برای منفی کردن فعل ماضی از “ما” استفاده می‌کنیم. بدین شکل که به اول آن “ما” اضافه می‌شود. شکل هر 14 صیغه فعل ماضی، بعد از منفی شدن هیچ تغییری نمی‌کند.

فعل ماضی: کَتَبَ (نوشت)
فعل ماضی منفی: ماکَتَبَ (ننوشت)

منفی کردن فعل مضارع در عربی:

برای منفی کردن فعل مضارع هم از “لا” استفاده می‌کنیم. فعل مضارع هم بعد از منفی شدن، از نظر اعراب هیچ فرقی نمی‌کند.

فعل مضارع: یَذهَبُ (می‌رود) فعل مضارع
منفی: لایَذهَبُ (نمی‌رود)

منفی کردن فعل آینده:

برای منفی کردن فعل آینده باید از “لَن” استفاده کنیم. حرف “لَن” را به اول فعل مضارع اضافه می‌کنیم و آینده (مستقبل) منفی ساخته می‌شود.

حتما به این نکته که برای منفی کردن فعل آینده، به اول فعل مضارع “لَن” اضافه می‌کنیم، دقت داشته باشید. زیرا برخی دانش آموزان به اشتباه برای منفی کردن فعل مستقبل، به اول فعل مستقبل “لَا” اضافه می‌کنند، که این اشتباه است.

فعل مضارع: یَذهَبُ
فعل مستقبل: سَیَذهَبُ
فعل مستقبل منفی: لَن یذهب

یادآوری: فعل مستقبل (آینده) از اضافه کردن “سَ” یا “سَوفَ” به اول فعل مضارع ساخته می‌شود.

فعل مضارع: یَذهَبُ (می‌رود)
فعل مستقبل (آینده): سَیَذهَبُ، سَوفَ یَذهَبُ (به زودی خواهد رفت، خواهد رفت)

منفی کردن فعل امر در عربی:

برای منفی کردن فعل امر از “لا” نهی استفاده می‌کنیم. منفی فعل امر می‌شود فعل نهی. نوع “لا” که در فعل نهی به کار برده می‌شود، از نوع جازمه است. برای آشنایی بیشتر با “انواع لام در عربی“ روی آن کلیک کنید.

یعنی باعث می‌شود فعل، مجزوم شود، لا نهی بر سر فعل مضارع می‌آید و آن را مجزوم می‌کند.

در ادامه یک جدول از تمامی صیغه‌ها به همراه منفی آن‌ها آورده‌ایم. به آن‌ها خوب دقت کنید:

شماره	نام صیغه	ماضی	نفی	مضارع	نفی	نهی	مُستقبل	أمر(حاضر)
1	مفرد مذکر غایب	ذَهَبَ	ماذَهَبَ	یَذْهَبُ	لایَذْهَبُ	لایَذْهَبْ	سَیَذْهَبُ
2	مثنی مذکر غایب	ذَهَبا	ماذَهَبا	یَذْهَبانِ	لایَذْهَبانِ	لایَذْهَبا	سَیَذْهَبانِ
3	جمع مذکر غایب	ذَهَبُوا	ماذَهَبُوا	یَذْهَبُونَ	لایَذْهَبُونَ	لایَذْهَبُوا	سَیَذْهَبُونَ
4	مفرد مؤنث غایب	ذَهَبَتْ	ماذَهَبَتْ	تَذْهَبُ	لاتَذْهَبُ	لاتَذْهَبْ	سَتَذْهَبُ
5	مثنی مؤنث غایب	ذَهَبَتا	ماذَهَبَتا	تَذْهَبانِ	لاتَذْهَبانِ	لاتَذْهَبا	سَتَذْهَبانِ
6	جمع مؤنث غایب	ذَهَبْنَ	ماذَهَبْنَ	یَذْهَبْنَ	لایَذْهَبْنَ	لایَذْهَبْنَ	سَیَذْهَبْنَ
7	مفرد مذکر مخاطب	ذَهَبْتَ	ماذَهَبْتَ	تَذْهَبُ	لاتَذْهَبُ	لاتَذْهَبْ	سَتَذْهَبُ	إذْهَبْ
8	مثنی مذکرمخاطب	ذَهَبْتُما	ماذَهَبْتُما	تَذْهَبانِ	لاتَذْهَبانِ	لاتَذْهَبا	سَتَذْهَبانِ	إذْهَبا
9	جمع مذکر مخاطب	ذَهَبْتُم	ماذَهَبْتُم	تَذْهَبُونَ	لاتَذْهَبُونَ	لاتَذْهَبُوا	سَتَذْهَبُونَ	إذْهَبُوا
10	مفرد مؤنث مخاطب	ذَهَبْتِ	ماذَهَبْتِ	تَذْهَبِینَ	لاتَذْهَبِینَ	لاتَذْهَبِی	سَتَذْهَبِینَ	إذْهَبِی
11	مثنی مؤنث مخاطب	ذَهَبْتُما	ماذَهَبْتُما	تَذْهَبانِ	لاتَذْهَبانِ	لاتَذْهَبا	سَتَذْهَبانِ	إذْهَبا
12	جمع مؤنث مخاطب	ذَهَبْتُنَّ	ماذَهَبْتُنَّ	تَذْهَبْنَ	لاتَذْهَبْنَ	لاتَذْهَبْنَ	سَتَذْهَبْنَ	إذْهَبْنَ
13	متکلّم وحده	ذَهَبْتُ	ماذَهَبْتُ	أذْهَبُ	لاأذْهَبُ	لاأذْهَبْ	سَأذْهَبُ
14	متکلّم مع الغیر	ذَهَبْنا	ماذَهَبْنا	نَذْهَبُ	لانَذْهَبُ	لانَذْهَبْ	سَنَذْهَبُ

حل تمرین فعل منفی عربی

عین الخطا فی نفی الافعال: (در منفی کردن افعال کدام گزینه غلط است؟)

۱. قولوا کلّ ما تعلمون ← لاتقولوا کلٌ ما لا تعلمون!

۲. لماذا وافق الأستاذ أن یوجّل لهم الامتحان ← لماذا ماوافق الأستاذُ أن یوجّل لهم الإمتحان!

۳. التّلامیذ سیحضرون للامتحان فی الأسبوع القادم ← التّلامیذ لاسیحضرون للامتحان فی الأسبوع القادم!

۴. طلبت من الأولاد أن یجلسوا فی تلک القاعه ← طلبت من الأولاد أن لایجلسوا فی تلک القاعه!

بررسی گزینه ۱

۱. قولوا کلّ ما تعلمون ← لاتقولوا کلّ ما لا تعلمون!

“قولوا” فعل امر است. همانطور که گفته شد فعل امر وقتی می‌خواهد منفی شود، باید فعل نهی شود. “قولوا” می‌شود “لاتقولوا”.

پس گزینه اول درست است و غلطی در آن وجود ندارد.

بررسی گزینه ۲

۲. لماذا وافق الأستاذ أن یوجّل لهم الامتحان ← لماذا ما وافق الأستاذُ أن یوجّل لهم الإمتحان!

“وافق” بر وزن “فاعَلَ” فعل ماضی است. ماضی باب مُفاعله و ماضی ثلاثی مزید است. وقتی منفی می‌شود، باید با “ما” منفی شود. پس “وافق” می‌شود “ما وافق”. که بدرستی منفی شده است پس این گزینه هم درست است و غلطی در آن وجود ندارد.

بررسی گزینه ۳

۳. التّلامیذ سیحضرون. للامتحان فی الأسبوع القادم ← التّلامیذ لا سیحضرون للامتحان فی الأسبوع القادم!

در این گزینه همانطور که می‌بینید، اول فعل مضارع، “سـَ” آمده است پس فعل آینده است. آن هم آینده مثبت.

حال اگر بخواهیم فعل آینده مثبت را منفی کنیم. به هیچ عنوان نمی‌توانیم از “لا” استفاده کنیم.

یک نکته‌ای را باید بدانید این که: اگر فعلی با “سـَ” یا “سوف” آینده مثبت شده باشد، منفی شدنش فقط با “لَن” است.

باید “سـَ” یا “سوف” را از بین ببریم و بجای آن “لَن” بگذاریم. بعد از آمدن آن باید “ن” را هم در صورت وجود از آخر فعل حذف کنیم. پس فعل گزینه سوم غلط منفی شده است و پاسخ این تمرین گزینه ۳ است.

بررسی گزینه ۴

۴. طلبت من الأولاد أن یجلسوا فی تلک القاعه ← طلبت من الأولاد أن لایجلسوا فی تلک القاعه!

” أن یجلسوا” یک فعل مضارع منصوب است، به معنای “که بنشینند”. که به درستی بصورت “ان لا یجلسوا” منفی شده است.

این نکته مهم را در نظر بگیرید که ممکن است “ان لا یجلسوا”، بصورت “الّا یجلسوا” هم نوشته شود. یک نکته دیگر را هم بهتر است در رابطه با عبارات مشابه “ان لا یجلسوا” بدانید. زمانیکه قبل از “لا” یک حرف از دسته حروف عمل کننده، مانند حروف ناصبه و حروف جازمه، آمده باشد، آن “لا” نمی‌تواند “لا” نهی باشد و “لا” نفی است.

سخن پایانی:

اگر به دنبال یادگیری قواعد، واژگان، ترجمه و تمرین عربی هستید، در دوره تیتان آکادمی عربی، قواعد، لغت، ترجمه متن کتاب درسی و حل تمرین‌های کتاب را به صورت عامیانه و آسان برای همه پایه‌های دوره متوسطه اول و دوم تدریس می‌کنیم.

در این دوره، قواعد عربی را به صورت جامع و ساختارمند آموزش می‌دهیم و با تمرکز بر کلمات واژگان مهم و پرکاربرد در زبان عربی، دایرهٔ لغاتتان را گسترش خواهیم داد. علاوه بر این، با تمرینات ترجمه و تمرین‌های عملی، مهارت‌های ترجمه و استفاده از قواعد عربی را تقویت خواهید کرد.

با توجه به اینکه موضوع منفی کردن فعل مربوط به قواعد پایه هفتم می‌باشد می‌توانید به صورت کامل این مبحث را در دوره تیتان هفتم آموزش ببینید.

همچنین اگر دانش آموز سال دوازدهم رشته انسانی هستید، پیشنهاد ما به شما پکیج جامع کنکور عربی ویژه رشته انسانی است.