انواع من و ما در زبان عربی

۱‌. مَن شرط:

در “ابتدای جمله” قرار می‌گیرد و بعد از آن دو حالت می‌تواند رخ دهد:

1. دو فعل

2. یک فعل و یک جمله اسمیه‌ای که قبل از آن حرف “فَ” وجود دارد می‌آید.

می‌دونید راز من شرط چیه؟ بیاید تا بهتون بگم:

سالیان پیش در قواعد عربی ۳تا مَن وجود داشت که هیچکدام جایگاه مشخصی نداشتند.

یک روز یکی از مَن‌ها که از سایرین جاه‌طلب‌تر بود، شجاعت به خرج می‌دهد و برای مدیر قواعد عربی شرطی می‌گذارد؛ از آنجایی که فعل از مهم‌ترین و باارزش‌ترین کلمه‌ها محسوب می‌شود، می‌گوید: “اگر دو فعل به من بدهی اسلوب شرط را که یکی از مهم‌ترین مباحث عربی است را تشکیل می‌دهم”.

مدیر از این پیشنهاد گران جا می‌خورَد و قبول نمی‌کند.

مَن شرط می‌گوید اگر هزینه‌اش زیاد است گاهی به جای دو فعل، یک فعل و یک جمله اسمیه می‌پذیرم، اما فاء جزا را قبل از جمله اسمیه به من بدهید تا بتوانم با استفاده از آن میان فعل شرط و جوابش پل ارتباطی ایجاد کنم.

مدیر از این پیشنهاد خوشش می‌آید و جایگاه شرط را به او می‌دهد و اینگونه او “مَن شرطیه” می‌شود.

• اگر دو فعل مضارع باشند، حتما مجزوم می‌شوند. (به جز جمع‌های مونث)

برای اینکه با مجزوم شدن فعل مضارع آشنا شوی به مبحث اعراب فعل مضارع مراجعه کن.

• اگر دو فعل ماضی باشند، تغییری نخواهند کرد.

در ترجمه آن از لفظ “هرکس” استفاده کن.

به دو مثال زیر دقت کن:

مَن “یُحاوِلْ” کثیراً “یَصِلْ” الی هدفِه ← هرکس تلاش کند به هدفش می‌رسد.

مَن “یَتَوَکَّلْ” علی الله “فهو حَسبُهُ” ← هرکس به خدا توکل کند، او برایش کافی است.

۲. مَن استفهام:

• در “ابتدای جمله” قرار می‌گیرد.
• بعد از آن هر کلمه‌ای می‌تواند قرار بگیرد.
• معنای پرسشی می‌دهد.
• در ترجمه‌ی آن از “چه کسی” یا “چه کسانی” استفاده می‌شود.

برگردیم به داستان:

این نوع مَن بسیار کنجکاو بود و از مدیر مدام در مورد اداره امور قواعد سوال می‌پرسید؛ مدیر هم تصمیم گرفت جایگاه پرسشی را به او بدهد، چرا که او از این کار خسته نخواهد شد.

حال به مثال زیر دقت کنید:

مَن طالَعَ کتابَ علمِ الأحیاءِ بدقّةٍ؟ ← چه کسی کتاب زیست شناسی را با دقت مطالعه کرده است؟

مَن فی الدّار؟ ← چه کسی در خانه است؟

مَن هو هذا الرَّجلُ؟ ← این مرد کیست؟

۳. مَن موصول:

• در اکثر مواقع، وسط جملات می‌آید اما اگر آن را در ابتدای جملات هم دیدید تعجب نکنید.
• در ترجمه آن از “کسی که، کسانی که” استفاده می‌کنیم.

داستان اینگونه بود که مدیر متوجه شد، آخرین مَن در انجام کارهایش وابستگی شدیدی به جملات دارد، به قدری‌که بدون آنها معنای کاملی پیدا نمی‌کند؛ مدیر فکری کرد و با خوشحالی جایگاه مَن موصول را به او داد چرا که معنایش با فعل یا جمله‌ای که بعد از آن می‌آید کامل شود.

مثال:

و لا تَقولوا لِمَن یُقتَلُ فی سبیلِ اللهِ أمواتٌ. ← و به کسانی که در راه خدا کشته می‌شوند، مردگان نگویید.

انواع مَن با تمام رازهایش تمام شد، خسته که نشدید؟ برویم سراغ “ما”.