مبتدا و خبر در عربی و انواع آن

1- در جمله‌ی «المعلمُ نشیطٌ»، نقش کلمه «المعلمُ» چیست؟
الف) فاعل
ب) مبتدا
ج) خبر
د) جار و مجرور

پاسخ: ب) مبتدا
تحلیل: «المعلمُ» کلمه‌ای است که جمله درباره آن اطلاعات می‌دهد و به دلیل جایگاهش در جمله و حالت اسمی آن، مبتدا محسوب می‌شود.

2- کدام جمله زیر دارای خبر جمله‌ای است؟
الف) الطالبُ مجتهدٌ
ب) الطبیبُ یعالجُ المریضَ
ج) البیتُ واسعٌ
د) الطیورُ مغرِّدةٌ

پاسخ: ب) الطبیبُ یعالجُ المریضَ
تحلیل: در این جمله «یعالجُ المریضَ» خبر جمله‌ای است که فعل و فاعل در آن وجود دارند.

3- در جمله «البحرُ واسعٌ»، نقش کلمه «البحرُ» چیست؟
الف) فاعل
ب) مبتدا
ج) خبر
د) مفعول

پاسخ: ب) مبتدا
تحلیل: «البحرُ» مبتدا است زیرا موضوع اصلی جمله است و درباره آن اطلاعات داده می‌شود.

4- کدام گزینه به‌درستی جنسیت مبتدا و خبر را رعایت کرده است؟
الف) الطالبةُ مجتهدٌ
ب) الطالبُ نشیطةٌ
ج) الطبیبُ ماهرٌ
د) الطبیبةُ ماهرٌ

پاسخ: ج) الطبیبُ ماهرٌ
تحلیل: در این جمله، هر دو کلمه مذکر هستند و قواعد تطابق جنسیت را رعایت کرده‌اند.

5- در جمله‌ی «الأطفالُ فی الحدیقةِ»، نقش «فی الحدیقةِ» چیست؟
الف) خبر مفرد
ب) جار و مجرور به عنوان خبر
ج) صفت
د) مفعول

پاسخ: ب) جار و مجرور به عنوان خبر
تحلیل: جار و مجرور «فی الحدیقةِ» به عنوان خبر شبه‌جمله‌ای به مبتدا اطلاعاتی درباره محل می‌دهد.

6- کدام گزینه دارای مبتدا و خبر نکره است؟
الف) الرجلُ عادلٌ
ب) کتابٌ جدیدٌ
ج) الطالبةُ نشیطةٌ
د) الطبیبُ مشهورٌ

پاسخ: ب) کتابٌ جدیدٌ
تحلیل: در این جمله، هر دو کلمه نکره هستند و ساختار جمله اسمیه را حفظ کرده‌اند.

7- در جمله‌ی «الرجلُ الطویلُ قویٌ»، نقش کلمه‌ی «الطویلُ» چیست؟
الف) مبتدا
ب) خبر
ج) صفت
د) جار و مجرور

پاسخ: ج) صفت
تحلیل: «الطویلُ» صفت برای «الرجلُ» است و «قویٌ» خبر برای جمله می‌باشد.

8- در جمله‌ی «الشمسُ مشرقةٌ»، نقش «مشرقةٌ» چیست؟
الف) مبتدا
ب) خبر
ج) صفت
د) فاعل

پاسخ: ب) خبر
تحلیل: «مشرقةٌ» ویژگی‌ای درباره «الشمسُ» ارائه می‌دهد و به عنوان خبر عمل می‌کند.

9- در جمله‌ی «الکتبُ مفیدةٌ»، نقش کلمه‌ی «مفیدةٌ» چیست؟
الف) مبتدا
ب) خبر
ج) فاعل
د) صفت

پاسخ: ب) خبر
تحلیل: «مفیدةٌ» خبر است و اطلاعاتی درباره مبتدا «الکتبُ» ارائه می‌دهد.

10- کدام گزینه دارای خبر شبه‌جمله‌ای است؟
الف) البنتُ ذکیةٌ
ب) القلمُ جمیلٌ
ج) الطفلةُ فی الحدیقةِ
د) المعلمُ نشیطٌ

پاسخ: ج) الطفلةُ فی الحدیقةِ
تحلیل: در این جمله، «فی الحدیقةِ» یک خبر شبه‌جمله‌ای است که محل «الطفلةُ» را بیان می‌کند.

11- در جمله‌ی «الطالبُ الماهرُ یکتبُ بحثًا فی العلومِ»، کدام گزینه درباره‌ی نقش «الطالبُ» صحیح است؟
الف) مبتدا با خبر جمله‌ای
ب) مبتدا با خبر شبه‌جمله‌ای
ج) فاعل جمله اسمیه
د) فاعل جمله فعلیه

پاسخ: الف) مبتدا با خبر جمله‌ای
تحلیل: «الطالبُ» مبتدا است و «یکتبُ بحثًا فی العلومِ» یک خبر جمله‌ای است که اطلاعات تکمیلی درباره‌ی مبتدا می‌دهد.

12- در جمله‌ی «کانَ الطبیبُ ماهرًا فی عمله»، کدام گزینه به درستی خبر را تشخیص می‌دهد؟
الف) الطبیبُ
ب) ماهرًا
ج) فی عمله
د) کانَ

پاسخ: ب) ماهرًا
تحلیل: در جمله‌های ناقصه (مانند جمله با فعل «کان»)، «ماهرًا» خبر منصوب برای «الطبیبُ» به عنوان مبتدا می‌باشد و «فی عمله» شبه‌جمله‌ای است که توضیح اضافی می‌دهد.

13- کدام گزینه دارای تطابق صحیح بین مبتدا و خبر از نظر جنسیت و تعداد است؟
الف) الطبیباتُ نشیطٌ
ب) الطلابُ ذکیةٌ
ج) المعلماتُ مجتهداتٌ
د) الطالبةُ مجتهدون

پاسخ: ج) المعلماتُ مجتهداتٌ
تحلیل: در این گزینه، مبتدا و خبر هر دو مؤنث و جمع هستند که تطابق کامل بین جنسیت و تعداد را نشان می‌دهد.

14- در جمله‌ی «البیتُ الکبیرُ فی المدینةِ مزدحمٌ بالناسِ»، نقش «الکبیرُ» چیست؟
الف) مبتدا
ب) خبر
ج) صفت
د) جار و مجرور

پاسخ: ج) صفت
تحلیل: «الکبیرُ» صفت برای «البیتُ» است و «مزدحمٌ» خبر جمله می‌باشد. «فی المدینةِ» شبه‌جمله‌ای است که جایگاه مبتدا را مشخص می‌کند.

15- در جمله‌ی «کانَ الطلابُ المجتهدونَ یذاکرونَ بجدٍّ»، کدام بخش خبر می‌باشد؟
الف) کانَ
ب) الطلابُ
ج) یذاکرونَ
د) المجتهدونَ

پاسخ: ج) یذاکرونَ
تحلیل: در جملات ناقصه، خبر می‌تواند به شکل جمله فعلیه بیاید. در اینجا، «یذاکرونَ» خبر جمله اسمیه است که توسط «کانَ» نقش فعل کمکی را بازی می‌کند.

16- در جمله‌ی «الأصدقاءُ الجددُ فی الفصلِ یدرسونَ بجدٍّ»، نقش «فی الفصلِ» چیست؟
الف) مبتدا
ب) خبر شبه‌جمله‌ای
ج) صفت
د) مفعول

پاسخ: ب) خبر شبه‌جمله‌ای
تحلیل: «فی الفصلِ» شبه‌جمله‌ای است که جایگاه مبتدا را نشان می‌دهد و خبر برای «الأصدقاءُ» می‌باشد.

17- در جمله‌ی «الکتابُ الموجودُ علی الطاولةِ مُهمٌّ»، کدام گزینه به درستی مبتدا، صفت، و خبر را تشخیص می‌دهد؟
الف) مبتدا: الکتابُ، صفت: علی الطاولةِ، خبر: مُهمٌّ
ب) مبتدا: الکتابُ، صفت: الموجودُ، خبر: علی الطاولةِ
ج) مبتدا: الکتابُ، صفت: الموجودُ علی الطاولةِ، خبر: مُهمٌّ
د) مبتدا: الکتابُ، صفت: مُهمٌّ، خبر: الموجودُ

پاسخ: ج) مبتدا: الکتابُ، صفت: الموجودُ علی الطاولةِ، خبر: مُهمٌّ
تحلیل: «الکتابُ» مبتدا و «الموجودُ علی الطاولةِ» صفت برای آن است و «مُهمٌّ» خبر جمله می‌باشد.

18- در جمله‌ی «الفتاةُ التی تدرسُ بجدٍّ نشیطةٌ»، کدام گزینه نقش «نشیطةٌ» را به درستی مشخص می‌کند؟
الف) صفت
ب) خبر جمله وصفیه
ج) خبر جمله اسمیه
د) حال

پاسخ: ب) خبر جمله وصفیه
تحلیل: «الفتاةُ التی تدرسُ بجدٍّ» یک جمله وصفیه است و «نشیطةٌ» خبر برای این جمله اسمیه می‌باشد.

19- در جمله‌ی «یجب أن یکونَ الطالبُ مجتهدًا و أمینًا»، نقش «مجتهدًا و أمینًا» چیست؟
الف) مبتدا
ب) خبر
ج) مفعول
د) صفت

پاسخ: ب) خبر
تحلیل: «مجتهدًا و أمینًا» به عنوان خبر جمله اسمیه برای «الطالبُ» عمل می‌کند و ویژگی‌هایی را که از دانش‌آموز انتظار می‌رود، بیان می‌کند.

20- در جمله‌ی «الأولادُ فی الحدیقةِ یلعبونَ»، کدام گزینه درباره‌ی نوع خبر صحیح است؟
الف) خبر مفرد
ب) خبر جمله‌ای
ج) خبر شبه‌جمله‌ای
د) خبر فعل مضارع

پاسخ: ب) خبر جمله‌ای
تحلیل: در این جمله، «یلعبونَ» یک جمله فعلیه است که به عنوان خبر جمله اسمیه برای «الأولادُ» عمل می‌کند.