تفاوت اعراب و حرکتگذاری در زبان عربی + آموزش کامل با مثال

اگر در حال یادگیری عربی دبیرستان هستید یا قصد شرکت در آزمونهای کنکور، المپیاد یا آزمونهای تیزهوشان را دارید، حتماً با مفاهیمی مثل اعراب و حرکتگذاری برخورد داشتهاید. این دو مفهوم از اصول پایهای در یادگیری قواعد زبان عربی هستند اما اغلب با هم اشتباه گرفته میشوند.
در این مقاله از آکادمی عربی، بهصورت تخصصی و با مثالهای ساده، فرق بین اعراب و حرکتگذاری را توضیح میدهیم تا درک عمیقتری از ساختار زبان عربی پیدا کنید.
اعراب (الإعراب) چیست؟
اعراب، تغییراتی است که در پایان کلمات اتفاق میافتد و نقش دستوری آنها را در جمله مشخص میکند. بهعبارت سادهتر، اعراب نشان میدهد که یک کلمه در جمله چه کاری انجام میدهد؛
مثل فاعل، مفعول یا مجرور بودن
اگر میخواهید دقیقتر بدانید چطور نقش کلمات در عربی تعیین میشود، پیشنهاد ما به شما این هست که مقالهی زیر را حتماً بخوانید:
انواع اعراب با مثال:
- مرفوع (رفع) علامت: ضمه (ـُ)
مثال: جاءَ محمدٌ ← محمدٌ فاعل است.
- منصوب (نصب) علامت: فتحه (ـَ)
مثال: رأيتُ محمدًا ← محمدًا مفعولبه است.
- مجرور (جر) علامت: کسره (ـِ)
مثال: مررتُ بمحمدٍ ← محمدٍ مجرور بعد از حرف جر است.
نکته مهم:
اعراب فقط به کلمات معرب (نه مبنی) اعمال میشود و در اغلب مواقع، به آخر کلمه محدود است.
حرکتگذاری یا نشانهگذاری (التشكيل) چیست؟
حرکتگذاری، گذاشتن علائم تلفظ (فتحه _َ ، ضمه_ُ ، کسره _ِ، سکون_ْ ) روی حروف کلمات عربی است تا نحوه درست خواندن و تلفظ آنها مشخص شود. حرکتگذاری معمولاً در متون قرآن، کتابهای آموزشی و متون مخصوص نوآموزان استفاده میشود.
نمونهای از حرکتگذاری:
کلمهی: كتاب ← با حرکتگذاری: كِتابٌ
حرکات:
کِ: برای نشان دادن تلفظ حرف اول / تا: بدون حرکت / بٌ: برای نمایش پایان کلمه بهصورت مرفوع
تفاوت مهم:
حرکتگذاری معمولاً به همه حروف کلمه اعمال میشود، اما اعراب فقط به آخر کلمه و نقش آن در جمله مرتبط است.
مقایسه دقیق بین اعراب و حرکتگذاری
چرا باید فرق این دو را بدانیم؟
درک تفاوت بین اعراب و حرکتگذاری برای موفقیت در:
- یادگیری عربی دبیرستان
- پاسخ دادن به سوالات ترکیب و ترجمه
- فهم متون عربی با معنا و تلفظ صحیح
ضروری است. کسانی که این دو را اشتباه میگیرند، معمولاً در تحلیل جمله یا درک دقیق مفاهیم دچار مشکل میشوند.
اگر برای جواب دادن به سوالات ترجمه مشکل دارید دوره رئا که تنها دوره تخصصی برای آموزش ترجمه و حل تمرین هست را استفاده کنید.
برای درک بهتر این تفاوتها، جدول زیر را ببنید:

در سایت آکادمی عربی، ما مجموعهای از آموزشهای ویدیویی و پیدیافهای تمرینی داریم که بهطور کامل به مباحث اعراب، حرکتگذاری، قواعد صرف و نحو، و ترجمه عربی دبیرستان میپردازد.
با دورههای ما میتوانید:
- در کمتر از ۷ روز بر مفاهیم پایه عربی مسلط شوید.
- قواعد را با تمرین یاد بگیرید، نه فقط حفظ کنید.
- در امتحانات و آزمونها، با اعتمادبهنفس پاسخ دهید.
نتیجهگیری
اگر تازه وارد دنیای آموزش عربی شدهاید یا میخواهید در کنکور و امتحانات عربی دبیرستان بهترین عملکرد را داشته باشید، یادگیری تفاوت بین اعراب و حرکتگذاری قدمی اساسی است.
آکادمی عربی در مسیر یادگیری عربی همراه شماست. برای شروع، همین حالا به بخش دورههای آموزشی عربی دهم، یازدهم و دوازدهم سر بزنید و از آموزشهای ما بهرهمند شوید.
مشاوره رایگان و رفع اشکال رایگان
در صورت نیاز به مشاوره و راهنمایی بیشتر در باکس پایین اطلاعات خود را وارد کرده تا مشاورین تیم آکادمی عربی خیلی سریع با شما تماس گیرند.
همچنین میتوانید نظرات خود را در قسمت دیدگاهها برای ما بنویسید؛ و برای رفع اشکال درسی خود عضو سوپر گروه رفع اشکال رایگان آکادمی عربی شوید.
درخواست مشاوره رایگان

سوالات متداول ...
اعراب علامتی در پایان کلمه است که نقش آن را در جمله مشخص میکند، مثل فاعل، مفعول، مضافالیه و....
حرکتگذاری به کمک علامتهایی مثل فتحه، ضمه و کسره به خواننده کمک میکند کلمات را درست تلفظ کند.
تفاوت در این است که اعراب به نقش دستوری کلمه اشاره دارد، در حالی که حرکتگذاری فقط برای راهنمایی تلفظ کلمات استفاده میشود.
دیدگاهتان را بنویسید