آشنایی با اسم مبالغه و اسم مکان

تعریف اسم مبالغه و وزن‌های آن

اسم مبالغه جزء اسم‌های مشتقی است که علم صرف به آن می‌پردازد. اگر هنوز مبحث اسم فاعل و اسم مفعول را مطالعه نکرده‌اید پیشنهاد می‌کنم یک سری به مقاله “همه چیز درمورد اسم فاعل و مفعول” بزنید چرا که در آنجا کاملا علم صرف و نحو را توضیح داده‌ام.

میخواهم با یک مثال بانمک اسم مبالغه را برایتان توضیح دهم:

نمیدانم چقدر با ملوان زبل آشنایی دارید!

بهرحال به شما معرفی‌اش می‌کنم: ملوان زبل، یک شخصیت کارتونی است که با ملوان قوی هیکلی رقابت دارد.

از آنجایی که خودش قدرت چندانی ندارد، با خوردن اسفناج زورش “زیاد” می شود و ملوان قوی هیکل را شکست می دهد.

ربط این داستان با اسم مبالغه چیست؟

این مثال‌ها را ببینید:

صابِر: صبور (اسم فاعل) / صَبّار: بسیار صبور  ( اسم مبالغه)

عالِم: دانا (اسم فاعل) / عَلّامَة: بسیار دانا (اسم مبالغه)

می‌توانیم بگوییم اسم مبالغه حالت قدرتمندِ اسم فاعل می باشد. در مثال ما«صابِر یا عالِم» همان ملوان زبل قبل از خوردن اسفناج هستند که زور چندانی ندارند، و «صَبّار، عَلّامَة» بعد از خوردن اسفناج می باشند و زورشان بیشتر است.

از مثال خارج شویم، به نظر شما دلیل تفاوت ترجمه در این دو نوع اسم (یعنی اسم فاعل و اسم مبالغه) چیست؟ بله! به دلیل تفاوت وزن‌هایشان می‌باشد.

تعریف اسم مبالغه و وزن‌های آن

در زبان عربی به اسم‌هایی مثل «صَبّار، عَلّامَة» که بر وزن های «فَعّال، فَعّالَة» می‌آیند <strong>اسم مبالغه</strong> می‌گوییم.

در واقع اسم مبالغه صفتی به معنی اسم فاعل است که بر بسیار بودنش در یک موصوف تاکید دارد.

به مثال‌های زیر دقت کنید:

النّفسُ الأمّارَة: نفس “بسیار دستور دهنده”

أبی صّبار: پدر “بسیار صبور” من

سَتّارُ العُیوب: “بسیار پوشاننده” عیب ها

اگر دقت کرده باشید در ترجمه کلمات (الأمّارة، صَبّار، سَتّار) از قید “بسیار” کمک می‌گیریم.

برخی شغل‌ها و ابزارها بر وزن «فَعّال، فَعّالة» می‌آیند یعنی اسم مبالغه می‌باشند.

چند مثال ببینیم:

حِرفَة (شغل): خَبّاز (نانوا)، حدّاد (آهنگر)، نجّار، عطّار، طبّاخ (آشپز)

آلات (ابزار): جوّال (موبایل)، سیّارة (ماشین)، فتّاحة (در باز کن)

تعریف اسم مکان

اسمی است که به محل وقوع فعل اشاره می‌کند و در سه وزن «مَفعَل، مَفعِل و مَفعَلَة» می‌آید.

به ترتیب وزن‌ها به مثال‌ها دقت کنید:

مَطبَخ: آشپزخانه (محل پخت و پز) / مَرمَی: میدان تیر

مَنزِل: خانه (محل سکونت)/ مَجلِس: مکان نشستن

مَدرَسَة: مدرسه (محل درس خواندن) / مَزرَعَة: کشتزار (مکان زاعت)

جمع اسم مکان بر وزن مَفاعِل می‌آید:

مَطابِخ، مَرامٍ، مَنازِل، مَجالِس، مَدارِس، مَزارِع

به این نکته خوب دقت کنید که اسم‌هایی مانند : «بَیت: خانه» ، «شارِع: خیابان» با اینکه معنای مکان می دهند اما به این دلیل که وزن‌های اسم مکان را ندارند در نتیجه اسم مکان نمی‌باشند یا بر عکس اگر اسمی در وزن اسم مکان باشد اما معنای مکان ندهد، اسم مکان نمی‌باشد.

مثال: مَکارِم: بزرگوار ها ( مَکرَم) / مَفاخِر: مایه های افتخار (مَفخَرَة)

خلاصه کلام: مهم است که از این مباحث وزن‌های اسم مبالغه و اسم مکان را بدانیم تا با توجه به نکاتی که گفته‌ام به راحتی در امتحان یا در کنکور تشخیصشان بدهیم و بتوانیم به درستی آنها را ترجمه کنیم.

این مقاله چقدر براتون مفید بود؟

در قسمت دیدگاه‌ها برامون بنویسید.